Kupu XIV: Ko e Fekau‘aki Faka-Māmani Lahí
‘Oku tau tui ‘oku taha pē ‘a e māmani na‘e fakatupu mai ‘e he ‘Otuá. Neongo ia, kuo hoko ha ngaahi fokotu‘u fakakaukau ‘a ia kuo fepaki mo e ngaahi tefito‘i tui faka-Kosipeli ‘a e Siasí. Ko ia ai kuo pau ke mateuteu ‘a e Siasí ke fekumi ki he ‘uhinga ‘a e Kosipelí ki he ngaahi founga ‘e malava ai ke nau tali ‘a e ngaahi fokotu‘u fakakaukau kuo fokotu‘u mai ‘o fekau‘aki mo hotau māmaní.
(a) Ko e ngaahi Fonuá mo e Anga Fakafonuá. ‘Oku tau tui ‘oku tatau ki he toko taha kotoa pē ‘a e tokanga mo e ‘ofa ‘a e ‘Otuá neongo honau ngaahi faikehekehe fakafonua, fakamatakali mo faka‘ulungāanga. ‘Oku pau pē ke ‘i ai ‘a e ngaahi tōnounou ‘i he ngaahi anga fakafonua kotoa pē, ka ‘i he taimi tatau pē ko e me‘a ia ‘oku pau ke tokangaekina ‘e he fonua kotoa pē ‘a honau kakaí. ‘Oku tui ‘a e Siasí ‘oku ‘i ai ‘a e taimi ‘e ni‘ihi ‘oku fakatupu ‘a e ngaahi ngāue ta‘e totonu ki he kakaí ‘e he ngaahi fokotu‘utu‘u fakafonuá mo e anga fakafonuá. Ka neongo ai pē ‘a e tō kehekehe ‘a e ngaahi tui fakapolitikalé mo e anga fakafonuá, ‘oku kei poupou‘i ai pē ‘e he Siasí ki hono taukave‘i ‘o e faitotonú mo e melinó ‘i he fonua kotoa pē.
(e) Ko e Taú mo e Melinó. ‘Oku tau tui ‘oku fepaki ‘a e taú mo e ngaahi akonaki ‘a Kalaisí. Ko ia ai ‘oku ‘ikai ke tau tali ‘a e taú ke hoko ia ko e founga pe me‘angāue ke fakahoko fakavaha‘a pule‘anga pe fakaloto pule‘anga. ‘Oku totonu ke tau vilitaki ke fakamahino ko e fatongia ‘o e fonua kotoa pē ke solova ha ngaahi vāvākovi ‘i ha founga alea melino. ‘Oku totonu ke kei ma‘olunga ma‘u ai pē ‘a e mahu‘inga ‘o e fa‘ahinga ‘o e tangatá ‘i he fa‘ahinga fie ma‘u fakakautaú. ‘Oku totonu ke tau feinga ke ta‘ofi faka‘aufuli ‘a hono fakamālohi‘i ‘o e kakaí ke nau kau ki he kautau fakafonuá pea mo hono fa‘u mo tufaki ‘o e ngaahi mahafu taú kae tautautefito ki he mahafu faka‘atomí.
(f) Ko e Laó mo e Faitotonú. ‘Oku totonu ke ongo‘i ‘e he toko taha kotoa pē ‘oku ne malu mo hao ‘i he loto sōsaietí pea ke nau ma‘u ‘enau totonu ke nau mo‘ui ‘i he sōsaieti ko iá tupu mei hono tauhi mo pukepuke ‘e he laó. ‘Oku ‘ikai ke tau poupou‘i ‘a e ngaahi ‘ulungāanga ta‘e taau kotoa pē ‘a ia te ne fakatupu ha faihala ‘a e kakaí. ‘Oku tau poupou foki ki he ngaahi fakahoko ngāue ‘a e Kautaha ‘a e Ngaahi Pule‘angá pea mo e Pule‘anga Tongá ‘i hono fakahoko ‘a e faitotonú mo e melinó.